Patatcultuur

Van de week was ik met twee vrouwelijke kameraden in een snackbar om wat te nassen. De langste dame uit ons gezelschap moest zich even verexcuseren en gaf mij de verantwoording over het bestellen van een frikandel speciaal en een patatje oorlog.

Eenvoudige opdrachten monden dikwijls uit in diepe verwarring en filosofische discussie. Bij mij wel.

Na het aflopen van de rij en een korte interactie op gebiedende wijs was daar het moment wat ik niet had zien aankomen; “Speciaal met curry of ketchup?”. Uiterste verbazing aan mijn kant, tandwielen die frictieloos tot stilstand kwamen in mijn hoofd en een vlakke uitdrukking op mijn gezicht die weerspiegeld werd door het serverend personeel.

Waarom was dit een vraag? Speciaal was toch de uitdrukking voor gelijke delen mayonnaise/ketchup onder een berg uitjes. Lang vervlogen smaken van grote patatten gehuld in een roze, brokkige gelei prikkelde aan mijn binnenkant. Alle speciale frieten die ik ooit genuttigd had passeerden in sneltreinvaart de revu. Allemaal met ketchup. Maar ik ben dan ook geen voorstander van curry. Iets anders begon aan de zijkant te knagen. Had curry zich in de afgelopen jaren de snackbar ingewerkt? Wellicht had het iets te maken met de invloed van die volhoudende Duitsers en hun curryworst. Mijn zusje was ook al zo’n curry-fan. Wat zou mijn vriendin zijn; een curry-liefhebster of een speciaal-purist? Vijftig procent kans op het juiste antwoord en vijftig procent kans op een vieze frikandel.

Toegegven, meestal ben ik de afwijking. “Curry”.

“Oorlog met of zonder ui?”. Neeeee! Gekker moet het toch niet worden. Is geen enkele afspraak meer heilig? Hoezo zonder ui? Zonder ui geen oorlog. Ik zie een zachtmoedige Brabander voor me die “Een patatje pinda met mayo zonder brokstukken graag” besteld, waarschijnlijk op woensdag. Niets van dit alles; OORLOG WIL IK. Geen laffe halverwege poging tot smaakstimulatie maar zoveel mogelijke scherpe tegenstellingen en texturisatie in een wit, plastic wegwerpbakje. Mijn vriendin is nog steeds niet teruggekeerd dus knopen moeten gehakt worden. “Met ui”. De curry is haar gegund en vergeven maar ze heeft meer dan genoeg ballen voor de ui.

Zelfs de meest simpele taal- en handelingsafspraken zijn in flux. Tijdens mijn levensspanne, en zo oud ben ik nu ook weer niet, is wat wij ‘speciaal’ en ‘oorlog’ vinden van inhoud veranderd. Maar niet vast veranderd. De ene inhoud is niet vervangen door een andere inhoud maar door een optie. Want we weten niet meer wat we willen. We durven elkaar niet meer met zekerheid tegemoet te treden. Wij willen onze eigen keuzes kunnen maken, zelfs binnen een reeds gemaakte keuze. Niets is meer vaststaand.

Want wat is nog ‘speciaal’ en wanneer is het ‘oorlog’?